Wednesday, April 15, 2015

Piraso ning Sulat

Pamilikas ning "Fragment of a Letter," nang Jaroslav Seifert ning Czech Republic.
Timawang pamilikas nang Oliver S. Carlos ning San Luis, Pampanga







Kinabukas ing paspas ning uran
karing awang. E ku mipatudtud
nung inya sinindi ko ring sulu
at saka ku sinulat

Nung makasulapo ya sana ing lugud,
a king tutu na ena naman tagana agawa,
at malyaring king gabun e ne pamu dugpa,

ay! kasampat na sa ning mibalut king tsup na.

Dapot, kayanti na ning kambubuyug a mimimwa
dadalusung la ring mapangalalung uma
pasubsub-bulusuk king yumung katawan na ning sinta
at ing e mipaindatung palad, oyta nang darakma
king nanu at sanu mang ayabut na,
at aping e apatda ing gagapang a pamagnasa.

E magdalang sindak
kaul o akbe naman ning pangamate
king busal at yugtu na niting makamurit a tagumpe.

Ninu mo wari ing makatantya
nung makananu yang lulub ing lugud
karing paris ning takdeng misusukul karing kaul!

Pane kong payatad king patipating
karteru ding sulat ku karing babai.
Malinis ku pilubluban.
Deti, e ko penibala kapilan man
agyang karing sibad o timpapalis mu man.

Lalam na ning kakung panyulat, e no teterak man
ding kawatasan, at kalupa da ring lwang
gilid-gilid karing mata, magsalambitin la, pabalik,
ding kataya. At ngeni king kakung bie, danggut na niti,
dadabewung yang pulayi ning metung a tren.

Makatalakad ku
lele awang ning metung a caruaji
at alisus a mibabalik king aldoldo
ing napun-milabasan a mekipagtipan
karing makutim a biga ning pamangulila.
Nung minsan e ku ayagwantang e kapkap
king prenung makaparikil karing e piyadian

Mekad, pasibayu ko pang asulyapan
ding mangayumu nang timan
a meyagtal antimong sampaga
karing pilik ning melamlam nang mata.
Mekad, mipaimbursan ku pa mu ring
iyatad ya karing makanyan a mata
ing metung ku mumang uma, bayu no pa samsaman,
kanaku, ning dalumdum ding mayumu nang timan.

Mekad, alawe ko pang maratna
ding mangalati nang sakung
a metabas kayanti da ring iyas
a pepaybat king mapaling kalambutan,
ban king pamagnasa, pasibayu ku pang mangasanipan.

Nanu pa waring king tau mitatagan a sukat na nang lakwan
kabang ing e apigil a tren awyan na at daratang
king Istasyon ning Lethe
a mengatmu karing sampagang gamun a makatanam
at mipalibutang pabanglu - a maralas maging sangkan -
bang kalingwan ing segana-gana. Kayabe ne ing lugud ning tau.

‘Yan ang tawling pamituknang:
ing tren, e ne makakusad kapilan man.

Sunday, January 11, 2015

Poema XX : Puedo Escribir
Sinulat ni: Pablo Neruda


Puedo escribir los versos más tristes esta noche.
Escribir, por ejemplo: «La noche está estrellada,
y tiritan, azules, los astros, a lo lejos.»
El viento de la noche gira en el cielo y canta.
Puedo escribir los versos más tristes esta noche.
Yo la quise, y a veces ella también me quiso.
En las noches como ésta la tuve entre mis brazos.
La besé tantas veces bajo el cielo infinito.
Ella me quiso, a veces yo también la quería.
Cómo no haber amado sus grandes ojos fijos.
Puedo escribir los versos más tristes esta noche.
Pensar que no la tengo. Sentir que la he perdido.
Oír la noche inmensa, más inmensa sin ella.
Y el verso cae al alma como al pasto el rocío.


---------------------------
Poema XX: Asulat Cu Ngening Bengi
Milikas king Kapampangan: Oliver S. Carlos



Asulat ku la, ngening bengi, ding mipnu king lumbe kawatasan.
Isulat, alimbawa, “Mipnu yang talà ing kabengian
at miglipo la ring batwin king mairo dase ning ketasan”
Balisa ing tsup at gale ning pambenging angin babo banwa.
Asulat ku la, ngening bengi, ding mipnu king lumbe kawatasan.
Kaluguran ke, at ating penandit a liguran na ku naman.
Karing benging wangis na niti, ginapus ke at kilung karing kakung kaul.
At inuma keng paulit-ulit lalam ning makayungyung a dimla ning banua
Liguran na ku, at minsan liguran kya naman.
Ninu pin naman ing e paysukul karing manamuyut nang sulyap?
Asulat ku la, ngening bengi, ding mipnu king lumbe kawatasan.
Isipang ala ne kanaku. Panamdamang miglahu ne keni king siping ku.
Ipagsalbat ing benging malawak, ing pekamalawak a benging ... ala ne.
At saka balisbis ing tangis ning kaladwa, kalupa ning ambun a papatak king pastulan.

Monday, December 15, 2014

taghoy ng mapalacsiao (isang tanaga)



ay! ay! aming Bungkalan
ano’t ngayo’y duguan
palayan mo’t gulayang
pinadera’t kinamkam!


Saturday, November 15, 2014

Hacienda Luisita*



Bandang tawli, mistula
inangus kang atbu
at melanging sapal
a iniang miyapsa king pitak ning sentral
mamaksing la ring bagun
karing bakal a riles
ning saskup mung salu,
pamalipitan ing balang pisik
dang tabtab ning penatal mung bie.
Ding pasyuk ning silbatu ila naman ding gulisak
ning pamanyalangsang mung
emu man apawaga king angin
a peparalikat ning marayuput a mulasis
at ala lang kakawlan ding pangaku
nune ring bagasung anting puling,
ding sasalingalngal a bawu da ring cualtang
‘e muman durugpa karing kekang palad,
karing palad mung alang gulis
ning kapalarang e byasang menuling at sinawa
king grasa ning pangasayukut at kapagalang
semantalanan.
Meging katawan me
ing imalan mung pipiblasan -
kulurut, mengupas, mangalirang;
makamantsa ing kirut karing balang gabak
dapot king pamitagni-tagni
apipituglung la ring siwang king banwa
ning dalise mung lugud.
Pinande me ing bakal
angga na king maging kasing-kasyas no ning bakal
ding kekang gamat,
mupin, ing para karing kekang palad
kabinutil yang mayumu,
metung ya waring butil a mayumu
ing bakalan nang apunan
ning kekang gunita?
Kakalampag la wari ring makina
ban king panyatang ning kaleldo
ala ka mu mang damdaman
nune ing langitngit da ring mengalawang a bagun
at aklis ning pamanyirut
da ring payung-payungan king atbuanan?
Ing pupul na wari ning kekang kapagalan
mata la mung alang talamsik
ning mibabayang asetilin,
labi la waring makatikum, e apasyag
ing lagyu at sikanan na ning uri?
Kabinutil a mayumu
king kekang palad,
asne kabusilak, pablasang ding gamat mu
ila ring mirinatan. Sakmalan me
ing kabinutil a iyan karing manimawas
mung palad, itikum la ring mapupuput
a taliri, ing kamau mung
tabas at aske na ning yatung makakabat.
Keka yang aninagan, sumangid
ning kakaul a dulum,
ing metung a panaung
e na dapat pang ipagpabukas –
katindi na sapuk ning aldo,
makasilo la ring taram da ring layit,
agnan-agnan ing lagapak
da ring atbu king kaparangan:
Kekatamu!
makapangaklak la ring makina,
susulak ing bubukal
a pulut king maragul a kawa,
mamakbung ya ing asung
king kaban-kaban a butil
ning kekatamung pangaduhagi:
Kekatamu!
ing talsik ning daya
metingkad a tina
ning kasalesayang ding kauri mu
ila ring mekipamuk.
Mamapi king kanwan mu
ing pibuklud a kayalipinan
At king kalabkab ning tauling pangisnawa
karin magsamulang talete
ing titis ning tagumpe.



---------------

*
-taganang misulat king Tagalog (Gelacio Guillermo)
-milikas king Kapampangan (Oliver S. Carlos)

Pauaga: Ing mesabing poesya ala ya pung aktwal a pamagat nune metung ya karing metipun a poesyang sinulat at pepalimbag na bilang aklat ning poetang Gelacio Guillermo at inampang na karing talapagobra ning Hacienda Luisita. "Hacienda Luisita- Mga Tula" ya pu ing pamagat ning mesabing aklat.

Wednesday, October 1, 2014

e ra ca caluguran bucud qng uli ning caluguran da ca

I Do Not Love You Except Because I Love You
-Pablo Neruda

I do not love you except because I love you;
I go from loving to not loving you,
From waiting to not waiting for you
My heart moves from cold to fire.

I love you only because it's you the one I love;
I hate you deeply, and hating you
Bend to you, and the measure of my changing love for you
Is that I do not see you but love you blindly.

Maybe January light will consume
My heart with its cruel
Ray, stealing my key to true calm.

In this part of the story I am the one who
Dies, the only one, and I will die of love because I love you,
Because I love you, Love, in fire and blood.


.
---------------



E Ra Ca Caluguran Bucud Qng Uli Ning Caluguran Da Ca
-Oliver S. Carlos

E ra ca caluguran bucud qng uli ning caluguran da ca;
Mamaltang cu ibat qng lugud papunta qng e pamanlugud queca,
Ibat qng pamanenaia,pacusad qng pangainip at e pamanatili
At ing pusu, maglacbe ia ibat qng dimla papunta qng api

Pacamalan da ca uli’ng ala cung pacamalan nune ica
Lubus da cang cacasnucan at casusuclaman,
Pablasang ica ing sisiclauran at sasamban,
At ing bataian na ning magbaiu cung lugud para queca
Ia ing bulag cung pamanaia at pamanasa
Sumangid ning catutuang qng siping cu ala na ca.

Mecad, ing aslag at api ning Eneru
Dulucan ne at lasauan ing malsimi cung pusu
At ala cung aliuang panigapu, nung ita datang,
nune ing queia nia mung samsaman
ing susi ning tune cung capaiapan

Nanupata, quing daque nang iti niting cuentu,
Iacu ing mate, iacu at iacu mu,
at mate cung luluguran da ca,
ica mu at ala nang aliua,
Lugud, quing api at daia.


.

Monday, September 1, 2014

Paniglon Que Ing Quecang Labi, Ing Quecang Siuala, Ing Quecang Buac

I Crave Your Mouth, Your Voice, Your Hair
- Pablo Neruda

DON'T GO FAR OFF, NOT EVEN FOR A DAY
Don't go far off, not even for a day, because -
because - I don't know how to say it: a day is long
and I will be waiting for you, as in an empty station
when the trains are parked off somewhere else, asleep.

Don't leave me, even for an hour, because
then the little drops of anguish will all run together,
the smoke that roams looking for a home will drift
into me, choking my lost heart.

Oh, may your silhouette never dissolve on the beach;
may your eyelids never flutter into the empty distance.
Don't leave me for a second, my dearest,
because in that moment you'll have gone so far
I'll wander hazily over all the earth, asking,
Will you come back? Will you leave me here, dying?



_____________________________________________

Paniglon Que Ing Quecang Labi, Ing Quecang Siuala, Ing Quecang Buac
- Oliver S. Carlos

E’ CA LALAUT, METUNG MU MANG ALDO
E’ca lalaut, metung mu mang aldo, uli’ng—
-- uli’ng – e’cu balu nung macananu cu iting sabian: asne cacaba ing patingapun
At panenaian da caca, calupa na ning alang laman a impilan
Nung capilan ding tren macaimpil la qng aliuang lugal, matudtud.

E’ mu cu lalacuan, aguiang metung a oras mu man, uli’ng
Nung ita datang, ding mangalating patac ning dusa't pagsalbat, magus lang agnan-agnan,
Ing ligid-ligid a asuc a magdulap carinan, manalsut, mantun dalan
Canacu, ban lubid lang mipaluput qng magparayo cung pusu

Oh, ing quecang alino, qng dalanpasigan e nia sana malalaso;
Magcang ding talucap da ring quecang mata,
e na la sana capilan man malulumpaui qng quealan.
E mu cu lalacuan, aguiang pinandit mu man, o cacung pacamalan
Bitasan mung qng pinandit a ita na ica milaut ca
Mulala cung mag-uasang-uasang babo na ning sicluban, mangutang,
Mibalic ca pa? Lacuan mu cu quene, mangulila’t mapapapatad inaua?

****
June 17, 2014
Commonwealth Ave, Quezon City

Friday, August 1, 2014

dacal lang bague

dacal lang bague misasapuac ibat qng casaquitan.
calupa da mo ring panabilin
ning ibpang mangucu at mangusang
cabang susugatan ne qng sarul ing salu ning asican.
cadena lang mapapatad ding balang butil
a malulugus caring meputut a tinalague
“magaral cang masalese”, ngana. “e cabang panaun,
dapat na catang maguing alipan ning gabun”.

dacal lang bague misasapuac ibat caring quirut
calupa da mo ring caul, ding uma, o ding pauagang
ena na asambitla ning indung sinaua na qng casaquitan,
tinuqui caring aliua at e na migbaliquid mu man –
deti, e’na no damdaman
ning ibpang mepatad inaua qng serulan.

dacal lang bague misasapuac ibat caring caplas
at deti queca la. icamu at ica
ing ngeni mamaplus caring sugat
icang e na bisa pang macaramdam caplas
mengatacutan, at ena bisa pang masugat.
icang ngeni lundag-lundag
at magpalipat-lipat
caring miaialiuang candungan at pugad. a


****
June 15, 2014
Commonwealth Ave., Q.C

Tuesday, July 1, 2014

barong tagalog



“E ku mipatudtud, malisangan” nganang sinitsit king kayli nang balugbug kabang gagapang yang linele king papag a pipagkeran na ing kayang asawa . Alas dos ning galingaldo, brown-out at masikan ing uran. Migising ya king marimlang tsup ning angin a manibat karing mibuklat a awang. Migising yang kaulan-kaulan ne ing barong tagalog a sinulud ning asawa na inyang ikutkut de apat nang banwa ing milabas.

Sunday, June 1, 2014

ninu ya ing watas

iya ing anak a tagal-tagal
lundag-lundag at sasakmal
karing mamakbung a bula.
e’ no abandi o asakmal mu man
ding sablang kawatasan.
gigisingan na la at kakalbitan
ding e’na migising kapilan man;
gugulisak ya para king katimawan
‘wa man at nung minsan, susukul ne
at gagapus ing katawan na’t kaisipan;
madalas neng tatakasan
ing sarili nang panimanman
ban ataruk nala at aluban
ding panimanman da ring aliwa.
agus yang dinan mu mang kabat
ding amanu na at kaisipan
agus ya namang maglasak
karing sagka at sumbagal
pablasang king angin
karin ya mu makiyagnan
uli’ng tagimpa’ na’t kapagnasan
ing uman la at kaulan
ding bage mayubu
dapot muli king kayalan.


----
April 25, 2014
Commonwealth Ave. Q.C

Thursday, May 1, 2014

Ing Dalagita King Kawalung Palapag

Manikal kung makatalanga at kakapkap king pamiugnayan
ning dangalan at kamatayan. Ena noman kasi arinang malino
ning sindak a pasiwala da ring asbuk a makanganga
ring kaplas ning pangasalawla. Iyangat ne ning dudurut
a angin ing laylayan ning dadaya nang palda. Ena no pansin pa
ning sugatang talampakan ding makakalat a kabalbal
ibat karing mengapaspas a awang. King kayang pidugpanan,
makatalanga la, anti la waring susumbung ring pipiling a gumamela.
At libutad da ring busbus a salamin da ring awang, migigiligit ya ing aldo.
Kabang ding mapilan a kulumpung da ring maputing biga,
misasaglulu lang mamarap king amyanan --
durungdungan dala at anti ro waring pakiramdaman
ding darakal a taung sindak a migugulisakan.


_______
April 14, 2014
Verde Oro Building
Commonwealth, Quezon City

Monday, April 7, 2014

Para Ketang Watas A Akayantabe Ku King Tagimpan

Tinulak naku at timbunan ning napun king kulkul a ini.
Migit masakit, iting pangakutkut, e’na kalupa ning minuna;
ing dampi ning anging lalabul pabugsu, magpayangat
karing pakpak da ring manuktukang dumara.
Migit masakit, kanaku, a magumasid karela
kabang lulumud ko king alak ding sablang pangamba
a sinintang at migpagupu king pangatau ku’t kaladwa.

Ding butul at bungu da ring dakila’t pantas
Ila ngeni ring gagawan mung pluma,
at ken, king mismung parnasu ra, papalto mo kalawang
ding laurel da at korona. At yaku ing kayabe mu.
Yaku ing babagwang tatalete karing lelang mung saput.
Migparayo kata ban dakpan la ring pekamarayung paninap
Piglolon te ing bulan at mignasa katang sake karing ulap;
dapot e’ta agawa, pablasang sasagitsit ing agus karing ilug
agyan mang iti, pilit teng pupututan king taram da ring kekatang dila.
Balik-balik mu ing lua. Ing kabigwan. Ing pangalasak.
Agyan mang deti, ulit-ulitan tong lulumud king tinta at alak.

Anti na ning e’no apakibatan ning yatu
ring kekatang tagimpan … bukas abak
gupitan ku nala ring kanakung balbas;
kayasan ke king labahas ing kanakung bumbunan
atsaka naku mu mandilu king uran.




-------
Quezon City, Philippines
April 7, 2014

Friday, January 10, 2014

Matwang Talágâ *




-taganang misulat: Virgilio Almario
-milikas king Kapampangan: Oliver Carlos

Mamamate
ing uyat ning danum,
wangis ning talágâng ini:
Metung yang akmulan
ning danum a mete
at miglumut a lingongo.
Sinilip ku
karing bungi-bungi
at tisang gilagid
at seganan da ku
ring alalang mikutkut
at e makaukyat king aun.
Nukarin ne ing masipag
a baldi,
ing talasungab
ning dalise dimla?
Kanita,
ing talágâ
metung yang mainge kumpana
da ring e patugut a kilapso,
mayupayang talabinyag
karing dakal a musmus
at komangging katawan,
manwas
at maglanggas
king sugat ning talampakan,
at makipitna
karing salpak
da ring mangakabang kaleldo.
Nanu kayang lungkut
ing atangalan na
ban sumyas ya ing dila
at milako ya sunis?

Atin kung dimdam
a matwang amlat ning kapalsintan.
Adwa la kanung pusu
ring siniklod king talágâ
king lalam ning bulan
ban ipasyag la
ring mangalalam a subyang.
Kabukas lang mikaul
at iniang alus tinulu na
ing lwa na ning banwa,
linundag la king talágâ.
Ay! adwa lang paldas a talulut
ding inalduk ning danum!
Pangayabak,
ala neng disnan
ing manlisik a ibpa
nune ing melakwan nang
panyulitu’t tibabal
ning anak nang dalaga.
Sinumpa ya king aldo
ing mataras a bastun
at mikakaras-bagang
a migpayakut yang batu.
E ro aintindyan
ding tatakut
a katubale at talapagobra
ring anggang sisitsit na
dapot kibut-kibut ya
ing pihikang labi.
Mekad, manalangin
kabang tunggal tunggal nong iyatsa
ding batu king talágâ

Tinggap no ning danum
ding mababaldug a sumpa
isa, adwa
atlu, apat…
angga na king malaus neng mepipi
ing talágâ.

E ku apipihu
nung tutu la ring salese
dapot pane kong agaganaka
andat milalapit
king anti kaniting matwang talágâ.
Sisilip kung
tagle la ring pag-asang
pasibayu lang damdaman
king gubat a aluntiang
at pangisnawang mangalanam
ding puslit mu mang siwala
ibat karing makarate
depositu da ring gunita.
Ay! o bakit kaya
kalalam nang maglihim
ning mete danom?
Kailangan ko pang pag-aralan
ding katayang minuna
ning talasese lumut
ning amanu kung mana.


***
Pawaga:
Ini pung kawatasan metung yang timawang pamilikas ning obra nang Virgilio Almario a mipamagatang “Matandang Balon”.